Tiroid boynumuzda yerleşmiş, tiroid hormonları (T3, T4 ve kalsitonin) üreten ve salgılayan bez yapısında bir organdır.
Tiroid bezi tiroid hormonlarını üretmek için temel olarak iyot kullanır. İyot eksikliği tiroid hastalıklarının pek çoğunun gelişmesinde temel mekanizmada rol oynar. Bunun dışında baş boyun bölgesine radyasyon, ailesel yatkınlık, otoimmun sebepler, genetik sebeplerle olabilir.
Tiroid hastalıkları temel olarak aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir. Her hastalık gurubunun kendi alt grupları da mevcuttur.
Tiroid hastalıklarının tanı ve tedavisinde endokrinoloji uzmanına veya endokrin cerrahi konusunda deneyimli genel cerrahi veya endokrin cerrahi uzmanına gitmek gerekir. Tiroidin ek tedavi gerektiren bazı hastalıklarında (toksik adenom, kanserleri gibi) nükleer tıp uzmanları RAİ (radyoaktif iyot tedavisi),nadir kanserlerde de medikal onkologlar ilaç tedavisi (kemoterapi) uygulayabilirler.
Tiroid bezi vücudumuzdaki tüm hücrelerin çalışmasını ve metabolizmamızı etkileyen tiroid hormonlarını ürettiği için; bu hormonların eksikliği veya fazlalığı şeklinde ortaya çıkan tiroid hastalıkları hayatı tehdit edebilir. Örneğin tedavi edilmeyen bir zehirli guatr aşırı hormon yükü nedeniyle kişide; kalp ritim bozuklukları (aritmi, taşikardi) kalp yetmezliği, hipertansiyon gibi kalp hastalıklarına neden olabilir.
Hipertiroidi krizine sokabilir, ölüme neden olabilir. Aynı şekilde az tiroid hormonu üretilen hipotiroidi sebebi olan hastalıklar da miks ödem koması ile ölüme giden tablolara yol açabilir. Tiroid kanserleri de tüm kanserler gibi tedavi edilmezlerse vücutta yayılım gösterebilirler.
Tiroid hastalıkları öncelikle öykü ve muayenedeki bulgularla tanınır. Laboratuar testleri ile tiroid hormonlarının seviyeleri ölçülerek tiroid bezinin normal, az veya çok çalıştığına karar verilir. Tiroide karşı oluşan spesifik antikorlar ölçülerek otoimmün hastalıklar ve tiroiditler saptanabilir.
Tiroid bezine ve boyuna yapılacak görüntülemelerle (USG, Bilgisayarlı tomografi, MRI, Sintigrafik görüntülemeler, PET vb) hastalığın türü, yaygınlığı, fonksiyonları araştırılabilir. Nodüler tiroid hastalığında, kanser veya riskli lezyonlarda ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) ile hastalığın patolojik tanısı konulur.
Tiroid fonksiyon bozukluğu olmayan hastalarda iyot içeren gıdaların tüketilmesi ve iyotlu tuz kullanılması önemlidir. Ancak hipertiroidi (tiroid bezinin normalden fazla çalışması),akut tiroidit (tiroid bezinin inflamatuar hastalıkları),tiroid kanseri gibi durumlarda iyotlu gıda tüketimi (deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri, ıspanak, roka, şalgam, pazı, kabak gibi iyot içeriği yüksek besinler) önerilmez. Lahana, brokoli, karnabahar gibi guatrojen (tiroid bezinin büyümesine neden olan) gıdalar guatr hastalarında önerilmez.