Memede Mastit, Enfeksiyon

Mastitler (Memenin Enfeksiyöz Hastalıkları)

Memenin enfeksiyona bağlı hastalıkları laktasyonel/puerperal enfeksiyonlar (süt verme döneminde gözlenen emzirmeyle ilişkili) ve nonlaktasyonel enfeksiyonlar (süt verme ile ilişkisiz herhangi bir zamanda ortaya çıkan) olarak ayrılabilir.

Memenin Laktasyonel / Puerperal / Emzirmeyle İlişkili Enfeksiyonları

Memenin süt verme ile ilişkili enfeksiyonları emziren kadınlarda, süt verme sırasında ortaya çıkan enfeksiyonlardır.

Özellikle ilk doğumunu yapan kadınlarda, emzirmeyle ilişkili meme enfeksiyonları daha sıktır. Tüm emziren kadınların % 1-24’ ünde meme enfeksiyonu ortaya çıkar. Bu kadınların da % 5-11’ inde meme apsesi oluşur. Enfeksiyon etkeni bir mikroptur. En sık saptanan mikroorganizmalar/mikroplar Stap. aureus, Staph. epidermidis, Strep. Pyogenes’ dir.

Memenin Laktasyonel (Puerperal) Emzirmeyle İlişkili Enfeksiyonları Neden Olur?

Meme cildindeki küçük çatlaklardan bakterilerin, mikropların girmesi ile süt birikmiş bir süt kanalında bakterilerin üremesi ile memenin emzirmeyle ilişkili enfeksiyonları ortaya çıkar. Mikroplar ya annenin cildindeki doğal floradan, ya da bebeğin ağzındaki doğal floradan gelir, meme derisinde ve meme başında oluşan çatlaktan girer ve çoğalır.

Memenin Laktasyonel / Puerperal / Emzirmeyle İlişkili Enfeksiyonlarının Belirtileri Nelerdir?

Memede etkilenen bölgede;

• Ağrı,
• Kızarıklık,
• Endurasyon (ödemli şiş görünüm),
• Isı artışı gözlenir.

Memede apse geliştiğinde yukarda sayılan belirtilere ek olarak;

• Lokal şişlik ile birlikte ciltte incelme ve,
• İncelmiş bölgede mavi-mor renge yakın koyu renk değişimi,
• Enfeksiyonun şiddeti ile değişen büyüklükte sertlik.

Hastada meme apsesi geliştiğinde;

• Üşüme,
• Titreme,
• Ateş yüksekliği

klinik tabloya eklenir.

Memenin Laktasyonel / Puerperal / Emzirmeyle İlişkili Enfeksiyonları Nasıl Tedavi edilir? Önlenebilir mi?

Emziren annelerin bebeği emzirmeye başlamadan memelerini sabunlu suyla temizlemeleri ve durulamaları annenin cildindeki bakteri yoğunluğunu azaltacaktır. Aynı işlemi emzirdikten sonrada yapmak, bebeğin ağzından annenin cildine bulaşan bakterileri de azaltacaktır. Sonrasında meme cildine nemlendirici yağlayıcı doktorunuzun önereceği bir krem sürebilirsiniz. Yeni emzirme öncesi bu krem yine sabun ve suyla yıkanarak uzaklaştırılmalıdır.

Memede enfeksiyon geliştikten sonra, memede ağrı, şişlik kızarıklık, ısı artışı ortaya çıkar.

Bebekler genellikle enfeksiyon olan memeyi emmek istemezler ve anne de enfeksiyon olan memede emzirme sırasında daha fazla rahatsızlık duyar.

Memede enfeksiyon geliştiğinde, o memeden süt verme kesilmeli, ama memeden süt kesinlikle boşaltılmalıdır. Çünkü biriken süt enfeksiyonun ilerlemesine neden olabilir. Bebeği büyüten süt, bakterilerin hızla çoğalması için doğal bir ortam oluşturur. Bu nedenle sütün memede birikmesine izin verilmemeli, sağılarak ya da pompa yardımıyla memedeki süt boşaltılmalıdır.

Enfeksiyon geliştiğinde mutlaka bir genel cerraha veya meme cerrahına başvurularak, uygun antibiyotik, ağrı kesici ateş düşürücü tedavi de başlanmak zorundadır. Yoksa enfeksiyon apseye ilerler.

Laktasyonel mastit olan memede apse geliştiğinde ağrı, ısı artışı, kızarıklık artarak devam eder ve içinde sıvı hissi olan bir şişlik belirtilere eklenir. Bu şişlik apsenin büyüklüğüne bağlı olarak üzerindeki deride mora ilerleyen bir renk oluşturur.

Memenin cildini inceltir ve tedavi edilmediği durumlarda daha da ilerleyerek bazen kendiliğinden meme cildini delerek dışarı akar. Apse geliştiğinde meme cerrahı uygun teknikle memedeki apseyi boşaltarak mutlaka uygun tedaviyi verir. Bu tedavi cerrahi girişime ek olarak yine antibiyotik, ağrı kesici, ateş düşürücü ve izlemde meme apsesi pansumanlarını içerir.

Daha fazla bilgi için lütfen doktorunuza danışınız.

Meme Enfeksiyonunda Bitkisel Tedavi İşe Yarar Mı?

Meme enfeksiyonlarının bitkisel bir yöntemle tedavisi YOKTUR. Mutlaka doktorunuzun önereceği tedaviyi kullanınız.

Memenin Nonenfeksiyöz Mastitleri

Bu grup altında bakteri etkisiyle oluşmayan ya da etken olarak bir mikroorganizmanın saptanamadığı hastalıklar;

• Periduktal mastit,
• İdiopatik Granülomatöz Mastit yer alır.

Nonpuerperal (emzirme ile ilişkili olmayan) Mastit / Periduktal Mastit

Tedaviye rağmen tekrarlayabilen tedavisi zor bir hastalıktır. Meme kanseri olmadığı mutlaka kanıtlanmalıdır.

Yerleşimlerine göre periduktal mastit, meme başı çevresinde veya memenin kenar bölümlerinde olabilir. Özellikle sigara içenlerde 15 kat daha sık görülür. Periduktal mastit, aşırı kilolu olanlarda (obezite),şeker hastalığı olanlarda (diyabetes mellitus),siyah ırkta ve meme cildine girişim yapılanlarda (piercing, dövme gibi) daha sık görülür.

Periduktal mastitin bir komplikasyonu olarak, memede apse, ya da akıntılı yollar (fistül) görülebilir.

Periduktal Mastitin Tedavisinde;

• Sigaranın bırakılması çok önemlidir,
• Antibiyotik,
• Apse varsa uygun cerrahi teknikle boşaltılması,
• Daha ileri cerrahi girişimler gerekebilir.

İdiopatik Granülomatöz Mastit (IGM)

Neden oluştuğu konusunda pek çok teori olmasına rağmen kesin nedeni belli olmayan, genellikle otoimmün (kişinin kendi meme dokusuna reaksiyon geliştirerek) olduğu düşünülen bir hastalıktır.

Granülomatöz mastitin tanısı ve tedavisi oldukça zor ve karmaşıktır. Granülomatöz mastitte mutlaka iyi bir öykü, muayene ve görüntüleme yapılmalıdır. Kesin tanı için doku tanısı gereklidir.

İdiopatik granülomatöz mastit tecrübeli bir meme cerrahı tarafından kolay tanınır; ancak mutlaka tanısı kesici iğne biyopsi ile konmalı ve meme kanseri, meme tüberkülozu ve sarkoidoz gibi hastalıkların olmadığı mutlaka kanıtlanmalı ve tedaviye ondan sonra başlanmalıdır. İdiopatik granülomatöz mastitin tedavisi uzun ve zaman alıcıdır.

Etkilenen memede idiopatik granülomatöz mastitte;

• Kızarıklık,
• Akıntılı fistül ağızları,
• Kitle,
• Şişlik,
• Ödem

değişik boyutlarda ve sıklıkta görülebilir. Tek memede olabileceği gibi iki memeyi de tutabilir. Granülomatöz mastit memede sınırlı bir bölgede olabilir veya tüm meme hastalıktan etkilenebilir.

Granümatöz mastitin tedavisi hastalığın memedeki yaygınlığına, akıntılı yolların (fistüllerin),apsenin varlığına göre değişiklik gösterir. Hastanın tedaviye uyumu önemlidir.

İdiopatik granülomatöz mastit tedavisi zordur ve deneyim gerektirir!

İdiopatik granülomatöz mastit tedavisinde memeye cerrahi gerekmez. Granülomatöz mastit tedavisi çeşitli ilaç ve yöntemlerin birlikte kullanılmasını gerektirir. Tedayiye rağmen granülomatöz mastitin tekrarlama olasılığı yüksektir. Mutlaka granülomatöz mastit konusunda deneyimli meme cerrahları tarafından tedavi edilmelidir.

Granülomatöz mastiti tedavi etmeyen gereksiz ameliyatlar ve girişimler memede geri dönüşü mümkün olmayan şekil bozukluğuna yol açabilirler. İdiopatik granülomatöz mastit tedavisi uzun sürse bile iyi huylu ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.