Papiller tiroid kanseri tiroid bezinin en sık görülen kanseridir. Tüm tiroid kanserlerinin yaklaşık %80’ ini oluşturur. Tiroid kanseri, en sık görülen 3. kanserdir.
Kadınlarda meme kanserinden sonra en sık görülen ikinci kanserdir. Kadınlarda erkeklerden 2 kat kadar fazladır. Vücutta en sık görülen endokrin tümörler papiller tiroid kanserleridir. Hastalığın seyri erkeklere oranla kadınlarda daha iyidir.
Kanser olarak tanımlanan her türlü hastalık temelde kötü huyludur. Kanser o yapının üreme, yayılma (vücudun başka bölgelerine sıçrama/atlama) yani metastaz yapma olasılığını gösteren genel bir tanımlamadır.
Papiller tiroid kanserinin alt hücresel tiplerine (varyantlarına) ve genetik bazı alt tiplere göre bu potansiyelleri değişiklik gösterir. Klasik papiller karsinom iyi seyirli bir kanser türüdür. Uygun tedavi ile genellikle ölüm riski taşımaz.
Tiroid kanserleri;
durumlarına göre evrelenirler.
Tiroid kanserleri belli bir boyuta ulaşana kadar genellikle klinik belirti vermezler. Büyük boyutlara ulaştıklarında veya çevre yapılara yayılım gösterdiklerinde bununla ilişkili belirtiler;
Papiller tiroid kanserinin temel tedavisi cerrahidir. Kanserli tiroid dokusu ameliyatla çıkarılır.
Tümörün boyutuna, lenf bezlerine yayılımına, tiroid bezi içindeki genişliğine göre cerrahi tedavinin genişliği de değişiklik gösterir.
Lenf bezlerine yayılım gösterenlerde, tümör boyutu ve alt tiplere göre cerrahi tedaviye radyoaktif iyot tedavisi (atom tedavisi) tedaviye eklenebilir. Tiroid bezinin tamamının alındığı durumlarda tedaviye tiroid hormonu eklenerek, eksiklik yerine konur.
Papiller tiroid kanserinde tiroidin alındığı “tiroidektomi” ameliyatları ve boyun lenf bezlerine yayılım olan durumlarda boyundaki lenf bezlerinin çıkarıldığı (servikal lenf bezi diseksiyonu) ameliyatları hastanın durumuna göre uygulanır.
Papiller tiroid kanseri ameliyatı, genel anestezi ile yani hasta tamamen uyutularak yapılır. Hasta sırt üstü özel bir pozisyonda yatırılır.
Boyunda yapılacak kesi ile tiroid bezine ulaşılır ve planlanan ameliyata göre tiroid bezinin tamamı, bir lobu ve istmus, yayılım varsa birlikte boyun lenf bezleri çıkarılır. Ameliyatın genişliğine göre boyunda ameliyat bölgesine diren yerleştirilebilir.
Papiller tiroid kanseri ameliyatının süresi, hastanın boyun yapısına (kısa, uzun, yağlı),tiroid bezinin büyüklüğüne, tiroiddeki kanserin etraf yapılarla ilişkisine, boyun lenf bezlerinin çıkarılıp çıkarılmamasına ve bu servikal lenf bezi diseksiyonunun genişliğine göre değişir.
Sadece tiroidin çıkarıldığı durumlarda 1,5-2 saat, lenf bezi diseksiyonunun genişliğine göre 5 saate kadar sürebilir.
Tüm ameliyatlar risk içerirler. Papiller tiroid kanseri ameliyatı da, tüm genel ameliyat risklerini (kanama, yara enfeksiyonu, yara ayrılması, yara iyileşme problemlerini) taşır. Bunun dışında tiroid bezinin boyunda yerleşim yeri nedeniyle, beyine giden atar ve toplar damarlarda yaralanma, ses tellerine giden sinirde yaralanma veya hasar, paratiroid bezlerin çalışmasında fonksiyon bozukluğu olabilir. Tecrübeli ellerde risk oranları düşüktür.
Diğer kanser ameliyatlarından farklı olarak papiller tiroid kanserinin kendisine özel dikkat edilmesi gereken tek durum, hastanın ameliyat sonrası iyot içeren besinler tüketmemesidir. Ameliyatta tiroid bezinin tamamen alınıp alınmamasına bağlı hormon ekleme tedavisi gereken durumlarda, ilacın düzenli içilmesi son derece önemlidir.
Kan kontrolleri ile hormon düzeylerinin ayarlanmasına dikkat edilmelidir. Her hastaya göre bu durum değişir ve takipleri aksatmamak gerekir. Papiller tiroid kanserinin alt tipine göre tekrarlama veya metastaz (yayılım) yapma riski için boyun ultrasonografisi ile de hastanın izlenmesi gerekebilir. Hastanın izlem prosedürlerine uyum göstermesi gerekir.
Papiller tiroid kanserleri genel olarak ilk önce boyun lenf bezlerine yayılım yaparlar. Papiller tiroid kanserinin alt hücresel tipine ve genetik özeliklerine göre, kan yoluyla da yayılım yapması mümkündür. Bu durumda öncelikle akciğere ve kemiklere metastaz yapabilirler.
Kan yoluyla yayılım yapan bir alt tip, vücutta her yere yayılım gösterebilir kabul edilir. Ancak vücutta diğer bölgelere metastaz nadirdir.
Tüm kanserler gibi papiller tiroid kanserleri de tekrarlayabilir. Uygun cerrahi yöntemle tedavi edilmiş, doğru teknik uygulanmış, gereken ek tedavileri almış, uygun tiroid hormon tedavisi kullanan hastalarda bu olasılık oldukça düşük, sıfıra yakındır. Papiller kanserin alt tipi, genetik özellikler ve ameliyat sırasında tümörün tamamının çıkarılıp çıkarılamaması, hastanı uygun radyoaktif tedavi alıp almaması, tiroid hormon süpresyon tedavisine uyum gibi nedenler ve hastaya ait riskler, papiller tiroid kanserlerinin tekrar edip etmemesini etkileyebilir.