Meme Kanseri Evreleri

Memede Kanser Evreleri

Memede ki süt bezleri ve memenin baş tarafına uzanan süt kanallarını oluşturan hücrelerin, kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla gelişen tümöral oluşuma meme kanseri denir. Bu yazımızda meme kanseri evrelerini anlatmaya çalışacağım.

Meme kanserleri, tümör büyüklüğü, lenf bezine sıçrama (yayılma) durumu ve lenf bezinin yeri, vücutta yayılımına göre 5 evreye ayrılırlar.

Her evre bu durumlara göre alt evrelere ayrılabilir.

Meme Kanserinin Evreleri Nelerdir?

Meme kanseri evreleri şunlardır;

• Meme Kanseri Evre 0: Meme kanserinin yayılım göstermeyen kanal veya lobül içindeki, in-situ tiplerini ifade eder. (duktal karsinoma in-situ DKİS; lobüler karsinoma in-situ LKİS gibi)
• Meme Kanseri Evre 1: Tümör boyutu 2 cm’ den küçüktür.
• Meme Kanseri Evre 2: Tümör boyutu 2-5 cm arasındadır ve/veya lenf bezlerine kanser hücreleri sıçramıştır / yayılmıştır.
• Meme Kanseri Evre 3: Tümör boyutu 5 cm’ den büyüktür ve/veya Meme Kanser hücreleri lenf bezlerine sıçramıştır / yayılmıştır.
• Meme Kanseri Evre 4: Tümör boyutuna bakılmaksızın, meme kanser hücreleri kemik, karaciğer, akciğer, beyin gibi uzak organlara sıçramıştır / yayılmıştır.

Her evrenin alt evreleri/grupları da vardır. Meme kanseri biyolojik davranışına göre de alt gruplara ayrılabilir.

Evre 4 Meme Kanserinde yaşam süresi ne kadardır?

Evre 4 Meme kanseri, tümör boyutuna bakılmaksızın, meme kanser hücrelerinin kemik, karaciğer, akciğer, beyin gibi uzak organlara sıçradığı veya yayıldığı durumu ifade eder. Meme kanserinin hangi organa yayıldığına veya yayıldığı organdaki yayılımın büyüklüğüne göre uygulanacak tedavi ve yaşam süresi değişiklik gösterir. Kanserin aynı anda yayıldığı organ sayısına ve bu organlara yayılımın büyüklüğüne göre de uygulanacak tedavi ve yaşam süresi farklılık gösterir.

Meme Kanseri İçin Risk Faktörleri

Her meme cerrahi, meme muayenesi öncesi öykü alırken, hastaya ait olabilecek risk faktörlerini sorgulamalıdır.

Hasta için tanı yöntemlerini, izlem şeklini ve izlem aralıklarını hastaya göre kişiselleştirmelidir. Koruyucu yaklaşım ve riskli hastada erken tanı ancak dikkatli ve bilgili bir meme cerrahı ile sağlanır.

Yaş: Meme kanseri görülme sıklığı yaşla artar. Meme kanserinin en sık görülme yaşı dünyada 45-55 yaş, Türkiye’ de meme kanseri 35-45 yaşta sık görülmektedir.

Cinsiyet: Meme kanserlerinin %1’i erkeklerde %99’u kadınlarda görülür. Kadın cinsiyetin hastalığı olmasına rağmen, erkeklerde de görülebileceği akılda tutulmalıdır.

Irk: Türk toplumu beyaz ırkta yer almaktadır. Beyaz ırkta, meme kanseri riski sarı ve siyah ırka göre daha fazladır.

Genetik Faktörler: Tüm meme kanserlerinin %70-80’i sporadiktir, sadece görüldüğü kişide ortaya çıkar ve kalıtsal özellik göstermez. %15 aileseldir, yani kan bağı olan akrabalarda meme kanseri veya meme kanserine yatkınlık sağlayabilecek başka kanserler vardır. %5-10’ u ise genetiktir. Yani kanser çıktığı kişinin kromozomlarıyla sonraki kuşaklara aktarılır ve kuşak atlamadan ortaya çıkar.

Ailede Meme Kanseri Öyküsü: Pek çok meme kanserine yatkınlık geni tanımlanmıştır. %15 ailesel kaynaklı meme kanseri riski bu genleri taşıyanlarda gösterilmiştir. Anne ve babası akraba olan bireylerde bu risk özellikle artar.

Kişisel Meme Kanseri Öyküsü: Kendisi meme kanseri geçiren kişilerde karşı memede meme kanseri gelişme riski tüm patolojik özelliklerden bağımsız olarak %0,1’ dir. Risk her hasta için kişiselleştirilerek değerlendirilmelidir.

Meme Kanseri Dışında Kanser Öyküsü: Meme kanseri dışında herhangi bir kanseri daha olan kişilerde bazı kanser genlerinin aynı yolakları hücre içinde kullanması nedeniyle kansere yatkınlıkları artabilir. Ya da meme, göğüs duvarı bölgesine radyoterapi almak gibi, kişilerin daha önceki kanserleri için gördükleri tedavi meme kanseri riskini artırabilir.

Meme Yapısının Yoğunluğu: Meme dokusu, yağ ve meme dokusundan oluşur. Bu iki doku arasındaki oran kişiden kişiye fark gösterir. Meme bez dokusu yoğun olan kişilerin meme kanseri riskleri daha yüksektir.

İyi Huylu (Benign) Meme Hastalıkları

Hastanın kendi memesinde bulunan, iyi huylu olan birtakım hastalıklar (proliferatif lezyonlar),meme dokusunda üreme ve çoğalma özellikleri nedeniyle meme kanseri riskini artırırlar. Her hastalık türü kişisel kanser riskini değişik derecelerde etkileyebilir.

“Lobüler Karsinoma İn-situ (LKIS)” (bazı tipleri hariç) bir kanser değildir. Önemli bir meme kanseri belirtecidir. Hastanın kendisine bağlı faktörlerle LKIS patolojisine sahip bir kişide 0-20 yıla kadar bir süre de meme kanseri gelişeceğini gösterir. LKIS saptanan hastalar, meme kanseri risk azaltıcı tedavi yöntemleri konusunda bilgilendirilmeli ve uygun yöntemle tedavi edilmelidirler.

Erken Menarş / Geç Menapoz / Hormon Kullanımı: Erken adet görmeye başlamak (menarş),geç menopoza girmek, kişinin hormonlara uzun süre maruz kalması meme kanseri riskini artırır. Doğum kontrol hapları, menopoz şikayetleri için kullanılan hormon ilaçları, bebek sahibi olmak için görülen hormon tedavileri (tüp bebek tedavisi) de meme kanseri için risk artırıcı faktörler olabilir.

Doğum Yaşı, Emzirme: Hiç doğum yapmamış olmak, 35 yaştan sonra ilk doğumu yapmak meme kanseri için risk yaratır. 35 yaştan sonrası doğum yapanlarla, hiç doğum yapmayanların karşılaştırıldığı çalışmalarda, geç doğum yapanlarda risk hiç doğurmayanlardan daha yüksek bulunmuştur. Otuz yaş öncesi emzirmek meme sağlığı açısından iyi yönde katkı sağlar. Hiç emzirmemek, 4 aydan az emzirmek, ilk defa 30 yaştan sonra emzirmek meme kanseri için risk artırıcıdır.

Obezite (Fazla kilolu olmak): Vücut yağ oranının yüksekliği, kilolu olmak, meme kanseri için risk faktörüdür. Vücut kitle indeksinin (VKİ) 28’ den daha büyük olması meme kanseri riskini artırır.

Alkol, Sigara Kullanimi: Düzenli alkol ve sigara kullanımı meme kanseri riskini artırır.

Radyasyon: Göğüs duvarına çocukluk çağında alınan radyoterapiler (ışın tedavisi),çevresel radyasyona maruz kalmak meme kanseri riskini artırır.

Stres, Çevresel Faktörler, Kimyasallar: Meme kanseri riskini artırırlar, ancak etkileri ölçülemez sübjektif verilerdir. Yoğun stres yaşayanlarda, yüksek sanayi toplumlarında, şehirlerde yaşayanlarda, meme kanseri riski daha yüksektir.

Kanserli Memenin Dış Görünüşü Nasıldır?

Meme kanserinin evresine bağlı olarak memenin dış görünüşü değişiklik gösterir. Erken meme kanseri evrelerde, bazen büyük memelerde dışarıdan hiçbir farklılık olmayabilir. Bu nedenle kendi kendine meme muayenesi ve doktor (meme cerrahı) tarafından yapılan muayene önem taşır.

• İki meme arasındaki farklılıklar,
• Meme derisinde olan çekintiler, çöküntüler,
• Memede kabarık görünen alanlar,
• Meme başında çekilme, çöküntü, kabuklu yara,
• Meme başından akıntı,
• Memede renk değişikliği,
• Meme derisinde ödem, portakal kabuğu görünümü,
• Memede yaygın kızarıklık ve sertlik,
• Memede açık yara ve kitle,
• Meme üzerindeki derinin hareketsiz olması,
• Memenin göğüs duvarında hareketsiz olması.

Meme kanseri için uyarıcı olması gereken belirtilerdir.

Meme Kanserinde Erken Tanı İçin En Önemli Yöntemler

• Kendi Kendini Muayene,
• Tarama Programlarıdır.

Meme kanseri öldürür mü?

Meme kanseri uzun yıllardır tanınan, tanı ve tedavi yöntemleri çok iyi bilinen bir hastalıktır. Meme kanserinin yakalandığı evreye ve meme kanserinin özelliklerine göre, her aşamada her hastaya uygulanacak çok sayıda tedavi yöntemi vardır. Cerrahi, kemoterapi (ilaç tedavisi),radyoterapi (ışın tedavisi),hormonoterapi (hormon kapılarına karşı tedavi) yöntemleri tek tek veya bu tedavilerin birlikte yapıldığı seçeneklerle meme kanseri hastasına göre planlanır. Tüm bu tedaviler, tüm aşamalarıyla pek çok meme kanseri hastasında uygulanmış ve iyi bilinen yöntemlerdir.

Meme kanseri ne kadar erken tanınırsa, tedavi başarısı o kadar yüksektir!