Her kadının ya da erkeğin, kendi memesini kendisinin elle kontrol etmesine, kendi kendine meme muayenesi (KKMM) denir. Meme cerrahının veya genel cerrahın memeyi muayene etmesi ise tıbbi bir yöntemdir ve klinik meme muayenesi adını alır.
Meme kanserinin ilk bulgularından biri memede kitle varlığıdır ve yaşamı boyunca her 8 kadından birinde meme kanseri görülür.
Meme kitlesinin erken saptanması, meme kanserinin erken saptanmasına, erkenden uygun yöntemle meme kanserinin tedavi edilmesine olanak sağlar.
Erken saptanan her meme kanserinin tedavisi, hastanın ömrünü uzattığı gibi, meme kanseri hastasının yaşam kalitesini de artırır. Hastanın kanserli memesinin alınmadan tedavisine olanak sağlayarak, vücut bütünlüğünün korunmasını sağlar.
Meme kanseri hastalarının üç tanesinden bir tanesi, memelerindeki kitleleri rastlantısal olarak kendileri saptarlar. KKMM yapan kişiler memelerindeki değişikliklerin veya kitle ya da meme kanseri oluşumunun daha erken farkına varırlar.
Doktora gitmeleri daha erken olur ve tedavileri gecikmez. Bu nedenle her kadının ve erkeklerin kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapması çok önemlidir.
Kadın memesi hormonlara duyarlı ve hormonlarla değişim gösteren bir bez dokusudur. Her kadın adet görmeye başladıktan (menarş) sonra her ay kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapmalıdır.
Kendi kendine meme muayenesi (KKMM) için en uygun zaman adet gören kadınlarda adet döngüsünün ilk günleridir. Kadın adet gördükten sonra tercihen 3-5. günlerde KKMM yapmalıdır.
Daha sonraki zamanlarda veya farklı farklı zamanlarda yapılan kendi kendine meme muayenesinde, meme dokusu hormon ve adet döngüsü ile ilişkili olarak değişiklik göstereceğinden, meme yapısında farklılıklar ortaya çıkabilir. Memede kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapan kişiyi yanıltıcı değişiklikler ortaya çıkabilir. Kişinin aslında memesinde bir değişiklik veya farklılık olmasa bile endişe duymasına neden olabilir.
Menapozdaki kadınlar ise her ay seçecekleri sabit bir günde kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapmalıdır.
Adet döngüsü ortadan kalktığı için meme hormonal değişikliklerden etkilenmeyecektir, ancak aynı günde KKMM yapmak kişinin alışkanlık kazanmasına neden olur. Kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapmayı unutmasını engeller.
Sonuç olarak, her kadın her ay KKMM yapmalıdır.
KKMM ayakta ve ayna karşısında başlamalıdır. Kadın ayna karşısında iki elini yukarı kaldırarak ve beline koyup bastırarak her iki memesine bakar. İki meme arasında farklılık olup olmadığını kontrol eder.
Meme derisinde çekinti, memede kızarıklık, kabarıklık, yara, meme başında ya da ucunda kabuklu yara, çekinti olup olmadığına bakar. Kadınlar memelerinde herhangi bir farklılık veya bu bahsedilen değişikliklerden herhangi biri varsa mutlaka konusunda uzman bir meme cerrahına veya genel cerrahi doktoruna klinik meme muayenesi olmalıdır.
Kendi kendine meme muayenesi (KKMM) tercihen yatarak yapılmalıdır. Bazı hastalar duşta vücut sabunlu iken ayakta, kendi kendine meme muayenesini (KKMM) daha kolay yapmaktadırlar.
Kontrol edilen memenin tarafındaki elinizi başınızın altına koyarak, karşı elin 2., 3., 4. parmaklarının uçları ile meme kontrol edilir. Muayene edilecek alan köprücük kemiğinin üstü, memenin kapladığı tüm alan, koltuk altları, orta hatta göğüs kemiğine aşağıda memesiz kaburgaya kadar olan alan olmalıdır.
Tüm meme ve yukarıda tanımlanan alanlar (koltuk altı çukuru ve köprücük kemiğinin üzerindeki çukur) seçilen yöntemle dairesel veya ışınsal olarak kontrol edilir. Memedeki tüm sertlikler, farklılıklar takip edilir.
Her kadın, birkaç kendi kendine meme muayenesi (KKMM) sonrası memesine alışır ve memesinin neresinde ne var ne yok en iyi kendisi bilir. Memesinde bir farklılık saptar ise kadınlar, mutlaka konusunda uzman bir meme cerrahına veya genel cerrahi doktoruna klinik meme muayenesi olmalıdır.
Prof. Dr. Betül BozkurtMeme ve Endokrin Cerrahisi 
Prof. Dr. Betül Bozkurt