Nodüler Guatr Belirtileri, Tedavisi

Nodüler Guatr Nedir?

Anormal büyüme potansiyeline sahip tiroit folliküler hücrelerin küçük bir grubunun çoğalması nedeniyle oluşur. Tiroidin herhangi bir yerinde olabilir.

Tiroid fonksiyonel ve hormon üretiyorsa, toksik (zehirli) nodüler guatr; fonksiyonel değilse toksik olmayan nodüler guatr = nodüler guatr olarak adlandırılır.

Tiroidde tek bir nodül varsa soliter nodüler guatr, birden çok nodül varsa multinodüler guatr olarak sınıflandırılırlar.

Tiroitte Nodül Oluşumunun Nedeni Nedir?

• Tiroid folliküllerinin kalıtsal fonksiyonel heterojenitesi,
• Guatrojenler,
• Büyüme faktörlerinin etkisi,
• İyot yokluğu veya fazlalığı,
• Genetik anomaliler tiroidde nodül oluşumuna

neden olabilir.

Zehirli (Toksik) Nodüler Guatr

Toksik (zehirli) nodüler guatr, nodül oluştuktan sonra nodülün kendiliğinden (otonom) fazla fonksiyon göstermesi nedeni oluşturur.

Tek, hiperfonksiyone (çok çalışan, çok hormon üreten),kendiliğinden (otonom) fazla çalışan tiroid nodülü toksik adenom olarak adlandırılır.

Genellikle yaşlı hastalarda uzun dönemde boyut artışı gösteren nodüllerde ortaya çıkar.

Hipertiroidizm (zehirli guatr) belirtileri vardır ve fizik muayenede tek büyük bir tiroid nodülü ele gelir. Karşı taraftaki tiroid lobu genellikle baskılı olduğu için, adenom olan hastalarda ele gelmez. Tiroit intigrafisi çekildiğinde fonksiyonu saptanamaz.

Hipertiroidinin tüm belirti ve bulgularını gösterirler. Ancak otoimmun komponenti olmadığı için, bakışlarda bir canlılık ve parlaklık olsa bile göz bulguları, gözde dışa çıkıklık (ekzoftalmus) gözlenmez.

Zehirli (Toksik) Nodüler Guatr Belirtileri

Belirtiler hormon yüksekliğinin derecesine bağlı olarak;

• Aşırı sinirlilik,
• Sıcağa tahammülsüzlük,
• Terleme,
• Çarpıntı,
• Yorgunluk,
• Halsizlik,
• Ellerde titreme,
• Uykusuzluk,
• Saç dökülmesi,
• Saç kuruluğu,
• İştaha rağmen kilo kaybı,
• İshal,
• Adet düzensizlikleri şeklindedir.

Zehirli (Toksik) Nodüler Guatr Tanı

Kan tetkikleri ile tanı konur. Tiroid hormon yüksekliği (hipertiroidi),karaciğer fonksiyon testlerinde yükselmeye, hafif bir bilirübin yüksekliğine de neden olabilir. Kesin tanı tiroid sintigrafisi ile konur. Toksik adenomda, radyonüklid görüntülemede, adenom olan tarafta tek sıcak nodül varken, diğer tiroid bölümlerinde bez baskılıdır.

Toksik nodül çok sayıda ise, bu durum toksik multinodüler guatr olarak tanımlanabilir. Tiroid ultrasonografisi (USG),nodüllerinin ultrasonografik özelliklerine göre gerekirse ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) yapılır.

Zehirli (toksik) nodüler guatrlarda tiroid kanseri olasılığı % 5' dir.

Zehirli (Toksik) Nodüler Guatr Tedavi

Geçici medikal tedavi uygulanarak hasta ötroid (tiroid hormonları normal düzeye) hale getirilir. Toksik adenom kendi kendine çalışır özellikte olduğu için, tıbbi tedavi ile hastaların uzun süre izlenmesi uygun değildir. İlaç yan etkileri ortaya çıkacaktır.

Kesin tedavide tiroid cerrahi olarak, toksik adenomun olduğu lobun ve tiroid orta bağlantısının (isthmus) ameliyatla çıkarılması şeklindedir.

Cerrahi tedavi, özellikle genç hastalarda ve büyük adenomlarda tercih edilmelidir.

Büyük, dev toksik/zehirli adenomlarda, toksik/zehirli multinodüler guatrlarda, genç, orta yaşlı hastada ötiroidi (hormon düzeyinin normale getirilmesi) sağlandıktan sonra tiroit cerrahisi önerilmelidir.

Radyaoaktif iyot ile ablasyon tedavisi (RAI),daha küçük adenomlarda ve yaşlı hastalarda, yandaş hastalığı nedeniyle tiroide cerrahi girişim uygulanamayacak hastalarda tercih edilebilir.

Zehirli (Toksik) Olmayan Nodüler Guatr

Tiroidde ele gelen nodül oranı kadınlarda %5, erkeklerde %1 civarındadır.

Tiroid nodüllerinin sıklığı yaşla artar.

Tiroit nodüllerinin büyük çoğunluğu iyi huylu olmasına rağmen, tüm tiroid nodüllerinde kanser olasılığı mutlaka dışlanmalıdır. USG' de şüpheli özellikler gösteren ya da şüpheli özellik göstermese bile, 1 cm' den büyük tüm tiroid nodüllerine ince iğne biyopsisi (İİAB) yapılmalıdır.

• Kanser riskini artıran etkenler öyküde mutlaka sorgulanmalıdır,
• Nodülün ilk saptanma zamanı,
• Büyüme hızı,
• Boyut artışı,
• İyonize radyasyona maruz kalınıp kalınmadığı,
• Çocukluk çağında baş boyun bölgesine radyasyon öyküsü olup olmadığı,
• Ses kısıklığı olup olmadığı,
• Yutma güçlüğü olup olmadığı,
• Ağrı, boğulma hissi,
• Nefes darlığı olup olmadığı,
• Bası belirtileri olup olmadığı,
• Ailede tiroid ve diğer kanserlerin öyküsünün bulunup bulunmadığı,
• Genetik geçişli tiroidle ilişkili kanser sendromları olup olmadığı

araştırılmalıdır.

Fizik muayenede nodüler guatr hastasında;

• Tiroid bezi ve,
• Nodüllerin boyutları,
• Yapısı,
• Kıvamı ve
• Boyun lenf nodları

mutlaka değerlendirilmelidir.

Tanıda, laboratuvarda ilk değerlendirmede, kanda tiroid hormon düzeylerinin araştırılması yeterlidir. Bu nodülün fonksiyon görüp görmediğini göstermesi açısından yeterlidir.

Nodüler guatrda, hipertiroidi (tiroidin çok çalışması) varlığında toksik adenomu dışlamak için sintigrafi çekilmelidir. Tanıda tiroid nodülleri için ultrasonografi (USG) ve ince iğne biyopsisi (İİAB) yol göstericidir.

Zehirli (Toksik) Olmayan Nodüler Guatr Tedavisi

USG ve İİAB sonuçlarına göre şüpheli veya kanser özelliğinde olan veya kanser riski taşıyan ya da kanser olmadığı dışlanamayan tiroid nodüllerine, hastaya göre seçilecek tiroid cerrahisi yöntemlerinden biri uygulanır. Hastaya ve özelliklerine göre tiroid bezi tamamen alınabilir (bilateral total tiroidektomi); tiroid bezinin etkilenen lobu alınabilir (lobektomi). Seçilen tiroid cerrahisi sonrası, nodüler guatr olan hasta patoloji sonucundan elde edilen veriye göre tedavi edilir ve izlenir.